De Indische buurt Amsterdam

Het gebied dat nu als Indische buurt bekend staat, kent een lange geschiedenis. Het grootste gedeelte bestond uit weilanden, maar langs de Zeeburgerdijk en rond het polderpad richting Diemen stonden boerderijtjes. Op oude kaarten staat het gebied aangegeven onder de naam: Outersdorp, een van de kleine gehuchten buiten Amsterdam.

Heel vroeger moest het land een tamelijk woest veen- en kleilandschap zijn geweest. De Zuiderzee zorgt er namelijk voor dat er regelmatig overstromingen plaatsvinden. Door mensenhanden wordt daarom een dijk aangelegd, die het achterliggende land beschermt. In oude teksten wordt al in de 13e eeuw gerept van een dergelijke dijk. Vanaf de St. Anthonispoort, gelegen in de huidige Nieuwmarktbuurt, loopt een dijk richting Zuiderzee om daar vervolgens af te buigen richting het oude plaatsje Diemen. Deze dijk staat bekend als de St. Anthonisdijk. Ook spreekt men wel van de Zeeburgerdijk of de Diemerzeedijk. Waarschijnlijk is deze dijk niet de eerste dijk die mensen daar hebben aangelegd. Voor de aanleg van de St. Anthonisdijk moet er reeds een dijk meer richting het IJ gelegen hebben. De Zuiderzee kan echter bruut tekeer gaan en regelmatig worden stukken land weggespoeld. Het IJ neemt in omvang toe. Dit dwingt de bewoners om een groot stuk land aan de grillen van de natuur prijs te geven. De bewoners trekken zich terug achter de dijk, die uit naam van hertog Albrecht uit 1387 voor het eerst officieel de St. Anthonisdijk wordt genoemd. Het land daarbuiten zal bekend komen te staan als het prijsgegeven land of het buitendijkse land. Later zal men rond dit land weer een zomerkade, een zogenaamde kadijk, gaan aanleggen. Stukje bij stukje zal men het prijsgegeven land weer terug winnen.

Achter de St. Anthonisdijk of Zeeburgerdijk worden mensen enigszins beschut tegen stormen en opzwiepend water. Hier onstaan dan ook paden en wegen, waarlangs boerderijen en landhuizen gebouwd worden. Vanaf Diemen loopt via het gebied van het pas in 1422 gevormde Nieuwe Diep een kleine landweg richting Zeeburgerdijk. Het nog steeds bestaande weggetje in het Flevopark maakt van deze verbinding deel uit. Deze oude weg is met name belangrijk als verbinding met Noord. Vanaf de Zeeburgerdijk moet de weg hebben doorgelopen over de buitendijkse landen. Een bootje zet de mensen vervolgens over naar de andere kant van het IJ. Op oude kaarten ziet men duidelijk dat langs deze landweg zich een lintbebouwing ontwikkelt met kavels van landerijen. Op deze wijze ontstaat langzamerhand een eigen buurtschap, dat ook wel bekend staat als Outersdorp. Terwijl op andere plekken in Amsterdam, buiten de Singelgracht, de huizen als paddestoelen uit de grond schieten en er nieuwe buurten ontstaan, is de Outewalerpolder bij het Outersdorp lange tijd hetzelfde gebleven.
De aanleg van de Oosterspoorweg omstreeks 1870, door de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij, zorgt er wel voor dat de polder doorsneden wordt met een spoorlijn. Aan weerszijde van de rails liggen nog weilanden en tuinen. Het zal echter niet lang meer duren of ook daar komt verandering in. Op 24 maart 1897 wordt door de gemeenteraad besloten om in samenwerking met de Firma Groenewegen & Co en de Hollandsche Ijzeren Spoorweg Maatschappij over te gaan tot uitbreiding van de stad ten oosten van de spoorweg. De Firma Groenewegen is eigenaar van verschillende tuinderijen die hier gelegen zijn. Zij zal tesamen met enkele particulieren, initiatief tot bebouwing en exploitatie van de gronden nemen. Het stratenpatroon dat door de gemeenteraad vastgesteld wordt, sluit aan bij het oude polder- en slotenpatroon. Er ontstaan enkele lange en smalle straten, die men ook in de Dapperbuurt of de Oosterparkbuurt kan aantreffen.

Rond de oude polderweg van het Outersdorp naar Diemen is van origine een geheel ander patroon van kavels. Daar is sprake van een lintbebouwing met landerijen en boerderijen langs de weg. Misschien heeft dit later bij de plannenmakers meegespeeld en kan de andere structuur van de nieuwe Indische Buurt daaruit gedeeltelijk verklaard worden. Particuliere bouwers en met name de Firma Groenewegen zorgen ervoor, dat omstreeks 1900 gestart wordt met de bouw van huizen. Dit gaat aanvankelijk snel. Met kiepwagens wordt over de Zeeburgerdijk grond aangevoerd om de oude polder op te hogen. Daar worden dan huizen gebouwd, die veel lijken op de huizen in de 19e eeuwse wijken. De straten krijgen namen, die betrekking hebben op de Nederlandse kolonien in Indie. Een niet onlogische keuze want vanuit het Oostelijk Havengebied, waar veel Indische buurtbewoners komen te werken, vertrekken regelmatig grote zeeschepen richting het verre Oost-Indie. De Javastraat, de Bankastraat, de Balistraat en de vele andere Indische namen laten deze exotische landen bij de mensen verder voortleven. Al spoedig zal men spreken van ''Archipelwijk'', ''Javabuurt'', of de ''Indische buurt''.

Tegenwoordig is de Indische buurt, een volgebouwde, levendige en multiculturele buurt. Er heerst hier een gezellige drukte in de vele kleine eenmanszaakjes die deze buurt rijk is.

| COPYRIGHT ART |  EMAIL HAKKERT.NET |   HOMEPAGE YVONNE HAKKERT DIGITAL ART |